Często w naszej praktyce spotkamy się z pytaniem, które pada na pierwszym spotkaniu z pacjentem: „Czy potrzebuję psychoterapii?”. Z kolei na dalszych sesjach pojawia się refleksja „Gdybym parę lat temu podjął terapię, moje życie wyglądałoby inaczej”. Uważamy, że na każdy krok przychodzi w życiu odpowiedni czas, podobnie jest z decyzją o podjęciu terapii.

W poniższym tekście zamieszczamy wskazówki dotyczące tego, jakie objawy mogą nas zaniepokoić i na jakie trudności warto zwrócić uwagę, jeśli myślimy o tym, by zasięgnąć profesjonalnej pomocy.

Jakie objawy powinny zaniepokoić?

Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne sugeruje rozważenie terapii, szczególnie gdy:

• Myślenie lub radzenie sobie z problemem zajmuje co najmniej godzinę każdego dnia.
• Problem powoduje zakłopotanie lub sprawia, że ​​chcesz unikać innych ludzi.
• Problem spowodował spadek jakości życia
• Problem negatywnie wpłynął na funkcjonowanie w pracy, szkole, relacjach z innymi.
• W wyniku prób poradzenia sobie z problemem pojawiły się nowe nawyki lub konieczne były niekorzystne zmiany w życiu.

Przede wszystkim nasz niepokój powinny wzbudzić objawy, które utrzymują się przez dłuższy czas i nie poddają się trwalszym modyfikacjom. Jeśli jakikolwiek objaw pojawił się znienacka i trudno nam znaleźć jego przyczynę, warto w pierwszej kolejności zgłosić się do lekarza rodzinnego, by wykluczyć występowanie ewentualnych chorób i zaburzeń somatycznych.

Najczęściej występujące objawy, które mogą wskazywać na pojawienie się zaburzeń lub problemów natury psychicznej, to:

• Ciągłe zmęczenie. Jest to jeden z objawów, który często towarzyszy problemom ze zdrowiem psychicznym. Poza przewlekłym stresem może wskazywać także na depresję, lęk uogólniony, czy choćby zaburzenia snu i czuwania. Szczególnie alarmujące może być w przypadkach, gdy pojawia się niezależnie od codziennych okoliczności lub aktywności w ciągu dnia.
• Spadek motywacji, apatia i brak odczuwania przyjemności. Utrata zainteresowania zwykłymi czynnościami, otaczającym światem lub ogólnie życiem może wskazywać na problemy takie jak np. depresja, zaburzenia lękowe, przewlekła żałoba. Oczywiście każdy z nas od czasu do czasu ma podobne objawy, zwłaszcza w okresach trudnych i kryzysowych. Jednak jeśli utrzymują się one przez dłuższy czas, powinny zapalić lampkę ostrzegawczą.
• Nieproporcjonalna złość lub niechęć. Każdy z nas odczuwa złość, a jej przejawy nie są same w sobie czymś niewłaściwym. Szukać wsparcia powinniśmy natomiast w sytuacjach, gdy czujemy, że nasze reakcje są ekstremalne w porównaniu do wagi sytuacji lub jeśli prowadzą do podjęcia brutalnych, potencjalnie szkodliwych działań.
• Silne napady lęku lub strach powodujący unikanie sytuacji, ludzi, miejsc, rzeczy. Gdy określone bodźce wywołują w nas bardzo silne reakcje lęku, które są nieadekwatne do zagrożenia (np. boimy się wejść do windy, chociaż nic nie wskazuje na jej wadliwość) powinniśmy pamiętać, że w takich sytuacjach również możemy znaleźć pomoc. Szczególne ważne staje się to wtedy, gdy przez lęk zaczynamy unikać określonych miejsc, ludzi lub rzeczy (np. nie wchodzimy do supermarketu z obawy o to, że coś może się nam w nim stać). Zaburzenia lękowe występują często i część z nas nie zdaje sobie sprawy, że można je leczyć.
• Ciągłe zamartwianie się. To normalne, że od czasu do czasu martwimy się o różne rzeczy, ale gdy zmartwienie zajmuje znaczną część dnia lub powoduje fizyczne objawy, terapia może pomóc sobie z tym poradzić.
• Obsesyjne myśli i uciążliwe rytuały. Jeśli zauważamy, że nawiedzają nas natrętne myśli, które napawają lękiem i w związku z nimi czujemy się przymuszeni do wykonywania danej czynności (np. mycia rąk), również powinniśmy podjąć próbę diagnozy tej trudności.
• Problemy ze snem. Trudności ze snem mogą zdarzać się szczególnie w okresach silniejszego stresu lub z powodu zachwiania rytmu dobowego. Jednak jeśli utrzymują się dłuższy czas (powyżej miesiąca) lub powodują coraz większe spożycie leków nasennych, warto byłby podjąć pracę terapeutyczną, w kierunku ich złagodzenia lub wyleczenia.
• Trudności w poradzeniu sobie po zdarzeniu kryzysowym. Nasze organizmy wykształciły naturalne mechanizmy radzenia sobie z traumą. Jednak u części z nas niepokojące objawy utrzymują się mimo minionego czasu. Jeśli po traumatycznym zdarzeniu wciąż odczuwamy uporczywy lęk, napięcie, trudności w powrocie do stanu sprzed zdarzenia, może to wskazywać na PTSD (posttraumatic stress disorder – zaburzenie stresu potraumatycznego).
• Problemy w relacjach z ludźmi, które są powtarzającym się schematem w życiu. Jeśli odczuwasz różne niepokojące objawy, które ujawniają się szczególnie w relacjach z innymi ludźmi, także możesz zasięgnąć pomocy terapeuty, który pomoże Ci zrozumieć źródła i mechanizmy tych problemów.

Nic z listy do mnie nie pasuje…

Jeśli nic z opisanych objawów do Ciebie nie pasuje, ale jednak zastanawiasz się nad znalezieniem pomocy w swoich problemach, pamiętaj, że możesz na początek skorzystać z konsultacji psychologicznej u naszych specjalistek. Początkowe spotkania nie oznaczają jeszcze podjęcia terapii, a mogą stanowić pierwsze zetknięcie się z osobą, która może nam pomóc nazwać nasze trudności, bądź pokierować do odpowiedniego specjalisty.

Jeśli masz wątpliwości, czy psycholog i psychoterapeuta jest odpowiednią osobą, by udzielić Ci pomocy, zapraszamy do kontaktu telefonicznego lub pozostawienia nam wiadomości prywatnej.

Autorka: Ewa Warlewska – psycholog, psychoterapeutka poznawczo-behawioralna

Literatura:

How do I know if I need therapy? (2017, July 31). American Psychological Association. Retrieved from https://www.apa.org/ptsd-guideline/patients-and-families/seeking-therapy.aspx