borderline

Czym jest zaburzenie osobowości typu Borderline?

Osoby cierpiące na zaburzenie osobowości typu borderline (z pogranicza, ang. borderline personality disorder) charakteryzują się najczęściej zaburzonym obrazem samego siebie, impulsywnymi zachowaniami, trudnościami w relacjach interpersonalnych. Zmagają się z licznymi wybuchami gniewu w ciągu dnia, często przeżywają kryzysy. Kolejną cechą tego zaburzenia jest ogromny strach przed porzuceniem. Biorąc pod uwagę opisane cechy, można łatwo sobie wyobrazić, że utrzymanie więzi z drugim człowiekiem, jest dla takiej osoby sporym wyzwaniem. Jak widać, liczba objawów jest bardzo złożona i może prowadzić do utrudnień w wielu obszarach życia.

W DSM-V znajdziemy szczegółowy opis objawów do których zaliczamy:

  • Wyobrażanie odrzucenia przez innych i podejmowanie desperackich prób w celu uniknięcia takich sytuacji.
  • Związki międzyludzkie charakteryzujące się niestabilnością oraz skrajnymi wahaniami polegającymi albo na nadmiernej idealizacji, albo pozbawieniem jakiejkolwiek wartości.
  • Niestabilny obraz samego siebie.
  • Impulsywność, która może prowadzić do nadmiernego objadania, przygodnego seksu czy szybkiej jazdy samochodem. Musi ona występować przynajmniej w dwóch obszarach (nie zaliczamy tutaj zachowań samobójczych czy mających na celu samookaleczenie, ponieważ stanowią one kolejny punkt).
  • Nawracające zachowania, mające na celu samookaleczenie czy nawet próbę samobójczą.
  • Częste i szybkie zmiany nastrojów, niestabilność emocjonalna zależna często od warunków.
  • Poczucie ,,pustki” i chroniczna nuda.
  • Niedostosowanie zachowania, brak kontroli nad negatywnymi emocjami (np. wdawanie się w bójki, częste napady złości).
  • W wyniku stresu chory może przejawiać wyobrażenia paranoidalne lub bardzo silne obawy dysocjacyjne.

Zaburzenie osobowości typu borderline szacunkowo występuje u około 1,1%-2,5% w populacji ogólnej. Bardzo często współwystępują z innymi zaburzeniami takimi jak np. depresja, zaburzenia odżywiania, fobia społeczna.

Co jest przyczyną?

W przypadku zaburzeń osobowości trudno jest wskazać konkretne, pojedyńcze przyczyny powstawania. U każdej osoby z osobowością borderline objawy oraz ich etiologia mogą być całkowicie odmienne. Badania sugerują jednak istotny wpływ czynników genetycznych oraz biologicznych. Niekiedy obeserwowane są nieprawidłowości w budowie mózgu takie jak np. mniejszy hipokamp i ciało migdałowate, co może się wiązać z agresją i impulsywnością.

Nierzadko osoby dotknięte tym zaburzeniem mają w swej historii życia doświadczenie przemocy seksualnej, fizycznej oraz/i psychicznej w dzieciństwie. Bardzo często mówią także o odrzuceniu emocjonalnym oraz unieważnianiu jako wiodącym wspomnieniu z okresu dorastania.

Jak wygląda proces leczenia?

Proces leczenia jest długotrwały i często wymaga współpracy psychiatry oraz psychoterapeuty. Najczęściej stosuje się farmakoterapię połączoną z psychoterapią. Należy jednak pamiętać, że nie istnieje jeden lek zwalczający zaburzenia osobowości typu borderline. Farmakoterapia ma zazwyczaj na celu złagodzenie poszczególnych objawów. Do najczęściej zalecanych form psychoterapii zalicza się psychoterapię dialektyczno-behawioralną, psychodynamiczną oraz poznawczo-behawioralną. Terapia może przynieść pozytywny wpływ na funkcjonowanie, poprawę samopoczucia oraz umiejętności radzenia sobie z kryzysami, a także polepszenie jakości nawiązywanych relacji z bliskimi.

Wsparcie rodziny

Nie trudno sobie wyobrazić jak ogromnym wyzwaniem dla całej rodziny oraz osób bliskich jest utrzymywanie więzi z osobą o osobowości typu borderline. Wybuchy gniewu, czy ogólna niestabilność emocjonalna, prowadzą bardzo często do wypowiadania przykrych słów, które mogą ranić najbliższych. Również podejmowanie prób samobójczych czy samookaleczeń stawia przed rodziną ogromne wyzwanie i powoduję, że niejednokrotnie żyje ona w stresie. Aby zrozumieć sposób postrzeganie świata osoby dotkniętej tym zaburzeniem, należy spróbować popatrzeć na świat jego oczami. Tylko w ten sposób możemy zobaczyć, z czym ta osoba, tak naprawdę się mierzy. Dlatego często rodzina osoby z osobowością typu borderline jest zachęcana do aktywnego udziału w procesie terapii, poprzez zwiększanie własnej wiedzy na temat zaburzenia oraz ćwiczenia konstruktywnych sposobów radzenia sobie z trudnościami bliskiego i wspierania go.

 

Jeżeli czujesz, że Ty lub Twój bliski może cierpieć na wyżej opisane zaburzenie, zapraszamy do naszego centrum w Bielsku-Białej. Prowadzimy również terapię online.

 

Źródła                                    

Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne, Kryteria diagnostyczne z DSM-5, Wydanie 2013

Butcher J.N, Hooley J.M, Mineka S., Psychologia Zaburzeń DSM-V, GWP, 2017

Zdjęcie: <a href=”https://pl.freepik.com/darmowe-zdjecie-wektory/tlo”>Tło zdjęcie utworzone przez freepik – pl.freepik.com</a>