Czym właściwie jest depresja?

Każdy z nas miewał w swoim życiu chwile, w których  czuł się osłabiony, a jego nastrój gwałtownie spadał. Depresja jako zaburzenie psychiczne charakteryzuje się między innymi wspomnianymi problemami. Kiedy zatem należy szukać pomocy, a kiedy możemy uznać dany okres za przejściowy?

Objawy depresji (według DSM-V)

• Obniżony nastrój – poczucie pustki, smutku, płaczliwość
• Znaczne zmniejszenie zainteresowań i zdolności do odczytywania przyjemności w stosunku do wszystkich lub prawie wszystkich aktywności
• Znaczący spadek masy ciała lub jej zwiększenie
• Bezsenność lub nadmierna senność
• Pobudzenie lub spowolnienie psychoruchowe
• Zmęczenie lub poczucie braku energii
• Poczucie braku własnej wartości
• Zmniejszona zdolność myślenia lub koncentracji albo brak zdecydowania
• Nawracające myśli o śmierci

Lista objawów wskazuje, że depresja nie charakteryzuje się jedynie obniżonym nastrojem, ale wieloma dodatkowymi objawami mającymi znaczący wpływ na jakość życia oraz codzienne funkcjonowanie osoby ją dotkniętej.

Czym różni się okres żałoby od epizodu depresji?

Spadek nastroju w okresie po utracie osoby bliskiej różni się od klinicznie rozpoznawanego epizodu depresji. Przede wszystkim ponieważ:

• Podczas żałoby zazwyczaj nasze poczucie własnej wartości pozostaje niezmienione. Wyjątek stanowi moment, w którym człowiek niejako wyrzuca sobie zaniedbania wobec osoby, która odeszła. W tym wypadku może on pomniejszać swoją wartość. Depresja za to utrzymuje stan jej obniżenia a czasem wręcz poczucie odrazy do samego siebie.
• W procesie żałoby dominującym stanem jest poczucie pustki oraz straty, natomiast  w depresji człowiek nie jest zdolny do uwierzenia w to, że może wydarzyć się coś dobrego. Dodatkowo utrzymuje się u niego obniżony nastrój.
• Depresja wyróżnia się tym, że przygnębienie utrzymuje się głównie przez cały czas i nie jest powiązane z żadnym konkretnym wydarzeniem – to bardziej ogólne uczucie dotykające chorego przez cały czas. Ból i cierpienie po stracie kogoś bliskiego powoli, z upływem czasu maleje. Bardzo częste są tutaj napady smutku związane ze wspomnieniem o zmarłym

• Gdy osoba będąca w okresie żałoby myśli o śmierci, to są to zazwyczaj rozważania dotyczące ,,drugiej strony” oraz możliwości dołączenia do osoby zmarłej. W epizodzie depresji chory może koncentrować się na możliwości zakończenia swojego życia z powodu braku sił, niskiego poczucia własnej wartości oraz nieradzenia sobie z cierpieniem.

Kogo dotyka problem depresji?

Wbrew powszechnemu przekonaniu może ona tak naprawdę dotknąć każdego z nas.

– Obecnie stanowi ona 4 najpoważniejszy problem zdrowotny na świecie.

– Oszacowano, że tylko 1 osoba na 5 zmagających się z depresją otrzymuje specjalistyczną pomoc

– Około 20-30% chorych popełnia samobójstwo

– Kobiety chorują dwa razy częściej niż mężczyźni

– Depresja dotyka około 10% populacji.

Jak wygląda terapia poznawczo-behawioralna depresji?

Taka forma terapii ma swój określony schemat. Pozwala to zachować wysoce efektywne wyniki w leczeniu depresji, porównywalny do skuteczności farmaceutycznych leków antydepresyjnych. Skupia się ona na identyfikowaniu i nazywaniu błędnych przekonań, myśli, zachowań, które w istotny sposób wpływają na występowanie i utrzymywanie się depresji. Koncentruje się na teraźniejszości. Terapeuta wraz z pacjentem poszukuje automatycznych, błędnych przekonań odnośnie rzeczywistości. Pomaga spojrzeć zarówno na siebie, jak i sytuacje z zupełnie innej strony. Dzięki narzędziom terapeutycznym, które posiada psycholog, pacjent uczy się radzić sobie z krytycznymi myślami wobec siebie i czuję się coraz lepiej. Wymaga to jednak od pacjenta aktywnego udziału w procesie terapeutycznym. Podczas pierwszych wizyt razem z terapeutą określa się stopień nasilenia objawów depresji, w czym pomocne są kwestionariusze (np. Skala depresji Becka, Ogólna Skala Oceny Funkcjonowania itp.). Bardzo ważne jest również określenie celów, które pacjent chce osiągnąć. Zachodzące zmiany będą widoczne dzięki stałemu monitorowaniu postępów w terapii.

Jeśli czujesz, że ten problem mógł dotknąć także ciebie, skontaktuj się z nami! Prowadzimy również terapię online.

Autorka:

Daria Kos – studentka V roku Psychologii na Akademii Ignatianum w Krakowie, praktykantka CPB „Punkt Widzenia”

Literatura: 

American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, fifth edition (DSM-5). Arlington, VA: American Psychiatric Association; 2013.

Segal, Z. V., Williams, J. M. G., & Teasdale, J. D. (2009). Terapia poznawcza depresji oparta na uważności: nowa koncepcja profilaktyki nawrotów. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Foto: Dragana_Gordic – pl.freepik.com