Kiedy możemy mówić o takim zaburzeniu? Czym jest obsesja a czym kompulsja? Jak sobie pomóc, kiedy nasze natrętne myśli i zachowania stają się uciążliwe?

OCD (obsessive-compulsive disorder) jest to zaburzenie psychiczne, które odznacza się występowaniem natrętnych myśli (obsesji) lub/i kompulsji (powtarzających się zachowań np. ciągłe mycie rąk). Powodują one u człowieka poczucie dyskomfortu, cierpienia i występują przez większość dni przez okres co najmniej 2 tygodni.

Obsesje to uporczywe myśli, wyobrażenia lub impulsy, które są uważane za niewłaściwe. Przykładowo osoba bardzo religijna może mieć bluźniercze myśli. Do najczęściej występujących obsesji zaliczamy:

• myśli dotyczące skażenia (np. w wyniku zadrapania, dotknięcia klamki pełnej zarazków);
• wątpliwości (np. czy wyłączyliśmy żelazko, światło w pokoju);
• agresywne lub przerażające impulsy (np. nagła chęć krzyknięcia w kościele);
• wyobrażenia o treści erotycznej (np. wyobrażenia o treści pornograficznej).

Kompulsje, to powtarzające się zachowania, które nie są w żaden sposób użyteczne. Pacjent najczęściej postrzega swoje postępowanie jako sposób na np. zapobieżenie katastrofie, rzadkiej chorobie itp. Stereotypowe zachowania są więc sposobem na zneutralizowanie strachu. Przykładem może być sytuacja, kiedy pacjent wielokrotnie myje ręce w ciągu dnia, chociaż nie musi, ponieważ boi się zarażenia egzotyczną chorobą.

Zarówno natrętne myśli jak i zachowania muszą spełniać poniższe kryteria, żebyśmy mogli mówić o zaburzeniu:

– myśli lub impulsy muszą być postrzegane jako własne;

– próby przeciwstawienia się im są nieskuteczne;

– myśl o wykonaniu przymusu nie powoduje przyjemności (nie dotyczy to uczucia ulgi z powodu spadku lęku czy napięcia)

– myśli, wyobrażenia czy impulsy muszą się powtarzać w bolesny, dokuczliwy sposób, powodując tym samym cierpienie pacjenta i problemy w normalnym funkcjonowaniu.

Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne dotyczą około 2% populacji. Jedną z najskuteczniejszych form terapii jest poznawczo-behawioralna. Zakłada ona modyfikacje dysfunkcjonalnych ocen i przekonań dotyczących obsesji. Celem leczenia jest zaakceptowanie przez pacjenta natrętnych myśli jako nieistotnych oraz przyjęcie postawy zdystansowanej względem nich. Ponadto terapia uczy sposobów radzenia sobie z napięciem jakie towarzyszy lękowi oraz potrzebie wykonania czynności kompulsywnej.

Jeśli czujesz, że ten problem mógł dotknąć także ciebie, skontaktuj się z nami! Prowadzimy również terapie online.

Źródło:

ICD-10, Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych, Rewizja X,1996, Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia, Kraków.

Wells, Terapia poznawcza zaburzeń lękowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010, Kraków

Foto: Ręka zdjęcie utworzone przez freepik – pl.freepik.com